Günümüzde dünya co?rafyas?nda önemli bir yer tutmayan Mo?ollar, tarihin belirli dönemlerinde çok büyük roller oynam??lard?r. Güvenilir kaynaklara göre, Ural-Altay (Turan) ?rklar?n?n Altay toplulu?unu meydana getiren üç ?rktan biri de Mogollar'd?r ve bu yüzden Türkler'le yak?nl??? olan bir kavim say?l?rlar. Ancak Türkler gibi ulusal bir kültürlerinin olmay???,Mo?ollar taraf?ndan kurulan devletlerin,hatta büyük imparatorluklar?n,bir kaç ku?ak sonra dil ve kültür bak?m?ndan Türkle?mesiyle sonuçlanm??t?r. Bu devletlerden daha do?uda olanlar ise Çin etkisine girmi?tir.
Orta Asya'n?n Kuzey-Do?u bölgesinde Altay, Sayan, Yablonoy,Kingan,Nan?an ve Tiyan?an da?lar? aras?nda kalan yaylal?k yer Mo?olistan, burada ya?ayanlar da Mo?ol diye tan?mlan?r. Mo?ollar ancak 13. yüzy?lda devlet kurabildiklerinden, tarihlerinin bundan önceki dönemleri karanl?kt?r.Bilindi?i kadar?yla, Mo?olistan eski ça?da Altay ?rk?ndan baz? Türk boylar?n?n (Hunlar, Avarlar gibi) egemenli?i alt?na girmi?tir.
Gerçek anlam?yla Mo?ol tarihi Cengiz (Çingiz) Han'la ba?lar. 1155 ile 1227 y?llar? aras?nda ya?ayan Cengiz Han, bütün Mogollar? yönetimi alt?nda birle?tirmi?, tarihin en büyük imparatorluklar?ndan birini kurmu?tur. Cengiz Han'?n ölümünden sonra Mo?ollar'?n bat? yönünde ak?nlar? devam etmi?tir. Fakat Cengiz Han'?n büyük imparatorlu?u bütünlü?ünü koruyamam??, Çin ve Mo?olistan'da Mo?ol imparatorlu?u,
Türkistan'da Ça?atay, Rusya'da Alt?nordu imparatorlu?u halinde bölünmü?tür. Türkistan'da kurulan Ça?atay imparatorlu?unu geni?leten, güçlendiren, Orta Asya'y? tekrar egemenli?i alt?na almakla yetinmeyip Anadolu'ya geçen, Ankara Sava??'nda Y?ld?r?m Bayezid'i yenilgiye u?ratarak Osmanl? Devleti'ne büyük zarar veren,dolay?s?yla bilmeksizin Avrupal?lar'a yararl? olan Timur, Kuzey Hindistan'? da istila ettikten sonra büyük bir Mo?ol imparatorlu?unu bir kez daha gerçekle?tirmi?tir. Fakat 1469 y?l?nda çöken bu imparatorluk pek ö-mürlü olmam??t?r.
Kubilay Hanedan? (Çin Mo?ollar?), ?lhanl?lar (?ran Mo?ollar?),Ça?ataylar (Türkistan Mo?ollar?),büyük Mo?ol ?mparatorlu?u'nun bölünmesinden olu?mu? di?er Mo?ol devletleri ve yönetimleridir. Güvenilir kaynaklar, 6000 y?ll?k tarih boyunca hiçbir imparatorlu?un, Büyük Mo?ol ?mparatorlu?unun topraklar? kadar geni? bir s?n?r? kapsamad???n? belirtmektedirler. Kubilay zaman?nda Mo?ol ?mparatorlu?unun yüzölçümü 44 milyon kilometre kare idi. Ayn? tarihte dünyan?n yüzölçümünün bilinen k?sm?n?n sadece 64 milyon kilometre kare oldu?u dü?ünülürse,dünyan?n üçte ikisinin Mo?ol egemenli?inde ya?ad??? anla??lacakt?r.